Waarom zijn heksen vrouwen?
Als we de processen erop nalezen dan valt het op dat in Vlaams Brabant en Antwerpen er maar 2 mannelijke heksen veroordeeld werden op een totaal van 22. Dit is niet louter voor deze twee gebieden, maar herhaalt zich binnen gans Vlaanderen en bij uitbreiding gans Europa.
Waarom zijn het specifiek vrouwen?
Om dat te achterhalen moeten we kijken hoe de beeldvorming was over de vrouw in de toenmalige maatschappij.
Eerst en vooral was het een samenleving waarin de man de dominantie had. Dit kwam duidelijk tot uiting in de ‘mannelijke’ lezing van de bijbel. Eva, geschapen uit de rib van Adam, met als gevolg inferieur aan de man.
Daaruit voortvloeiend bestonden er drie wetten voor de vrouw: tegenstribbelen,blijven tegenstribbelen en nog harder tegenstribbelen. Geweld op zich bleef de toetsteen voor seks. Een vrouw die zich zonder gezelschap liet betrappen , deelde in feite mee dat ze benaderd kon worden.
Ook de medische wetenschap, die nog voortging op Griekse geschriften, beweerde dat de lichamelijke temperatuur der vrouwen kouder en vochtiger was dan deze van mannen, en dat hun betrachting is zo snel mogelijk op zijn temperatuur te geraken. Als ‘onvoltooid’ schepsel willen ze niets liever dan het bereiken van de voltooide staat van de mannen, vandaar een onverzadigd libido; altijd op jacht naar warmte en droogte.Ze hadden als het ware ‘korte achterhielen’ ,zo belust op seks , dat ze door hun fysieke afwijking altijd op hun rug vielen.
En daar stopte het niet mee, lieve lezeressen,want men ging er ook van uit dat de vrouwelijke geslachtsdelen het spiegelbeeld vormden van de mannelijke.. Dit ging zelf zo ver dat wanneer er een vrouw verkracht werd, (waarop de doodstraf stond), er geen sprake van verkrachting kon zijn wanneer zij zwanger werd, want dat werd gezien als dat zij er ook mee instemde. Men was er namelijk van overtuigd dat zowel mannen als vrouwen sperma produceerden, dus geen eicellen voor de dames. Dit vermengde zich met het mannelijke sperma en vormde een bolletje…. Dit had uiteraard als gevolg dat veel vrouwen nooit een klacht indienden voor verkrachting. Daarbovenop was zij een schande voor de maatschappij en werd er verwacht dat zij met de vader/verkrachter in het huwelijk zou treden.
Het doorslaggevend argument was het beeld dat door de bijbel werd geschapen over de vrouw…was zij niet de aanleiding dat wij allen het aards paradijs zijn verloren? Was zij het niet die de appel van de duivel had ontvangen en er in had gebeten. Dat bijbelbeeld gaf duidelijk aan dat de vrouw veel gemakkelijker beïnvloedbaar was door de duivel. Dit tijdsbeeld werd nog verder gecultiveerd in het concilie van Trente waar Maria, moeder van Jezus, nog meer uit de verf kwam.De vrouw van de die ‘onbevlekte ontvangenis’ .De ideale vouw/moeder!!
In deze context was het voor een vrouw zeer moeilijk om onder de heksenbeschuldiging uit te komen. Ze was al schuldig voor ze zich maar kon verdedigen. En dan verscheen er ‘de heksenhamer’ waar we het in een volgende blog dieper op ingaan.